Czy lekarze muszą mieć kasę fiskalną?
Każdy z nas może z pewnością wymienić wiele specjalizacji lekarskich. Mamy ortopedów, neurologów, kardiologów, ginekologów, gastrologów, lekarzy rodzinnych, a wszystkich […]
Każdy z nas może z pewnością wymienić wiele specjalizacji lekarskich. Mamy ortopedów, neurologów, kardiologów, ginekologów, gastrologów, lekarzy rodzinnych, a wszystkich ich łączy jedno – pytanie o to, czy lekarz musi mieć kasę fiskalną. Jest to pytanie jak najbardziej zasadne, bowiem w ostatnich latach przepisy prawa dotyczące relacji na linii “lekarz a kasa fiskalna” ulegały zmianie.
Odpowiedź na tak postawione pytanie jest jedna – tak, muszą. Zwolnienie z kasy fiskalnej dla lekarzy jeszcze do 2018 roku było powszechne. Potem ustawodawca postanowił rozszerzyć listę grup zawodowych, które muszą rejestrować sprzedaż lub usługi za pomocą urządzenia fiskalnego. W ten sposób obowiązek instalacji kasy fiskalnej dla lekarzy stał się rzeczywistością. Polecamy jednak doczytanie artykułu do końca, by znać pełną odpowiedź na pytanie, czy lekarz musi mieć kasę fiskalną.
Za tę zmianę początkowo odpowiadało Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 20 grudnia 2017 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. W tym momencie właściwe i aktualne zapisy znajdziemy w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 24 listopada 2023 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. O tym, że obowiązkiem ewidencji na urządzeniu rejestrującym są objęte usługi medyczne, a kasa fiskalna jest narzędziem niezbędnym dla każdego lekarza, dowiadujemy się z §4. 1. 2) f) Paragraf ten określa, dla jakich rodzajów działalności nie da się zastosować żadnego ogólnego zwolnienia.
Obowiązek kasy fiskalnej dla lekarzy, czyli dla kogo?
Wspomniane wyżej Rozporządzenie dokładnie precyzuje, kogo powinniśmy uznać za lekarza. Wyraźnie mówi:
Zwolnień z obowiązku ewidencjonowania (…) nie stosuje się w przypadku (…) świadczenia usług (…) w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, z wyłączeniem usług świadczonych przez osoby wymienione w poz. 48 załącznika do rozporządzenia.
Oznacza to, że w świetle Rozporządzenia przyznano, że stomatolog to także lekarz, a kasa fiskalna jest niezbędna dla niego już od pierwszego dnia działalności dentystycznej. Załącznik numer 48 precyzuje jeden wyjątek usług lekarskich które nie będą objęte obowiązkiem posiadania urządzenia rejestrującego. Jest on jednak bardzo rzadko stosowany:
Usługi świadczone osobiście przez osoby niewidome posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, które prowadzą samodzielnie działalność gospodarczą lub zatrudniają wyłącznie jednego pracownika niewidomego posiadającego orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności
Czy lekarz musi mieć kasę fiskalną? Teleporady
W ostatnich latach wielką popularność zyskało zapytanie o teleporady. Nic dziwnego – pojawienie się koronawirusa przewróciło nasze życie do góry nogami. Wpłynęło także na sposób udzielania pomocy medycznej, która coraz częściej polegała na unikaniu bezpośredniego kontaktu z pacjentem.
Okazuje się, że w przypadku można zastosować zwolnienie z kasy fiskalnej dla lekarzy. Mówi o tym §4. 3. 2) omawianego Rozporządzenia:
Przepisu ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do świadczenia usług: (…) 2) o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. f–h, jeżeli świadczenie tych usług zgodnie z warunkami określonymi w poz. 37 załącznika do rozporządzenia ma miejsce wyłącznie przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, lub których rezultat jest przekazywany wyłącznie przy wykorzystaniu tych środków.
Wspomniany punkt f), wcześniej już cytowany, dotyczy dokładnie usług medycznych. Oznacza to, że możesz ominąć obowiązek kasy fiskalnej dla lekarzy, ale musiałbyś udzielać tylko i wyłącznie porad na odległość. Łatwo przewidzieć, że jest to niemal niewykonalne. Poza tym, by zastosować to zwolnienie z kasy fiskalnej dla lekarzy musiałbyś dodatkowo spełnić szereg warunków:
- zapłata za wykonaną konsultację musi być wykonana w całości za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (np. przelewem), a z dowodów zapłaty musi jednoznacznie wynikać, kto i za co zapłacił,
- cała porada lekarska musi być przeprowadzona na odległość,
- każda porada lekarska wiążąca się ze spotkaniem z pacjentem, wymaga rejestrowania na kasie fiskalnej!
Jak widać, rozważania na temat tego, czy lekarze muszą mieć kasę fiskalną, mają dość jednoznaczny rezultat. Nawet wyjątki przewidywane w polskim prawie są trudne do zastosowania w praktyce.
Lekarz a kasa fiskalna – NFZ i prywatna praktyka lekarska
Trzeba w tym miejscu wyjaśnić, że to, o czym pisaliśmy do tej pory, odnosi się tylko i wyłącznie do lekarzy prowadzących prywatną praktykę lekarską. Relacji “lekarz a kasa fiskalna” nie analizujemy w kontekście Narodowego Funduszu Zdrowia. Dlaczego? Czy lekarze muszą mieć kasę fiskalną, jeśli działają na podstawie umowy z NFZ? Okazuje się, że nie. W przypadku takiej współpracy, to właśnie NFZ jest nabywcą usług medycznych. Rozliczenie następuje pomiędzy lekarzem a NFZ, zazwyczaj za pomocą faktury. Na podobnych zasadach działa praca w przychodni lekarskiej.
Dlaczego tak jest? Wynika to z Ustawy o VAT, która w sposób absolutnie podstawowy określa, jakie transakcje wymagają kasy fiskalnej. Obowiązek ewidencji i emitowania paragonów dotyczy tylko usług świadczonym osobom nieprowadzącym działalności fizycznej oraz rolnikom ryczałtowym. Innymi słowy – klientom indywidualnym. NFZ czy przychodnia lekarska są jednostkami, z którymi lekarz rozlicza się za pomocą faktury – nie musi być to więc rejestrowane na kasie fiskalnej.
Aby rozwiać wszystkie wątpliwości zastanówmy się jeszcze, czy lekarz musi mieć kasę fiskalną jeśl prowadzi indywidualną praktykę lekarską? Jak najbardziej. Lekarz jest wtedy bezpośrednim dawcą usług, a klient – biorcą. Należność jest płatna bezpośrednio lekarzowi, a więc pacjent ma prawo domagać się wystawienia paragonu za wyświadczoną usługę.
Usługi medyczne, a kasa fiskalna online
Wiemy już, czy lekarze muszą mieć kasę fiskalną i jakie można tu zastosować wyjątki. Nie wspomnieliśmy jednak jeszcze, że każdy lekarz prowadzący indywidualną praktykę, musi zakupić szczególny rodzaj urządzenia fiskalnego, a mianowicie kasę fiskalną online.
O kasach fiskalnych online pisaliśmy wiele razy. Podstawową wiedzę znajdziesz w tym artykule: Kasy fiskalne online – od kiedy, dla kogo i co to jest? W skrócie przypominamy, że kasa online, w odróżnieniu od kas tradycyjnych, utrzymuje stałe i zdalne połączenie z Centralnym Repozytorium Kas (CRK). Automatycznie wysyła do Repozytorium informacje dotyczące pracy kasy i sprzedaży. Kasa online wymaga stałego połączenia z internetem. Na rynku znajdują się urządzenia oferujące różne rodzaje tej komunikacji. Więcej na ten temat napisaliśmy w artykule: Typy połączeń urządzenia fiskalnego z CRK – ranking.
Wiemy, jak specyficzną i wymagającą dziedziną są usługi medyczne, a kasa fiskalna wcale nie musi stanowić dodatkowej komplikacji. Wystarczy wybrać urządzenie intuicyjne i przyjemne w codziennej pracy.
Mobilność i poręczność – to cechy, których często poszukuje praktykujący wizyty domowe lekarz. A kasa fiskalna jest w stanie sprostać tym wymaganiom, jeśli tylko wybierzemy odpowiedni model. Warto rozważyć w tym przypadku kasy Nano Online, Nano II Online oraz K10 Online. Dla lekarzy prowadzących prywatną praktykę stacjonarną, również sprawdzą się wymienione modele. Doskonałym wyborem będzie także kasa Mała Online.
